De Zilveren weken

Het hele jaar werken aan groepsvorming, een groep vraagt om onderhoud” .

De Zilveren weken

Onlangs las ik het boek De Zilveren weken van Boaz Bijleveld (uitgave oktober ’21). Bijleveld kende ik van het boek de Gouden weken 2.0, het boek voor de start van het schooljaar. De Gouden weken vind ik een fijn boek met veel theorie over groepsvorming en verschillende werk- en spelvormen voor in de praktijk. Ik was dus ook zeer benieuwd naar dit exemplaar.

De lay-out van het boek sprak mij meteen aan. Het boek is opgedeeld in twee delen. Het eerst deel is het theoretische deel, hierin komt Bijleveld met een stuk vernieuwde theorie. Een mooie aanvulling op de theorie die het boek de Gouden weken al had.

Het tweede deel van het boek is het ‘doe’ gedeelte hierin wordt de vertaling naar de praktijk gemaakt.

Zilveren weken is de naam voor de periode na de kerstvakantie, halverwege het schooljaar. Bijleveld maakt met dit boek duidelijk dat je het hele jaar werkt aan groepsvorming en een groep om onderhoud vraagt. Het werken aan groepsvorming is een continu proces, daar moet je als leerkracht tijd en energie in steken. Met dit boek bouw je verder op het fundament van de Gouden weken.

Daarnaast is er ook aandacht voor de laatste weken van het schooljaar; de Bronzen weken.


Deel 1: Theorie

De zilveren weken is de periode voor reflectie en er is kans op nieuwe ‘storm’. De helft van het schooljaar zit erop, Bijleveld noemt het tijd om alles weer eens goed onder de loep te nemen.

In de Gouden weken 2.0 wordt het proces van groepsvorming beschreven vanuit de theorie van Tuckman. In dit deel staan aanvullingen en vernieuwde inzichten. Zo wordt het geïntegreerde model van groepsvorming van Susan Wheelan en het onderbroken evenwichtsmodel van Connie Gersick genoemd.

Volgens Wheelan kunnen groepen tot volwassenheid of rijping komen mits ze op een goede en effectieve manier blijven samenwerken. Ze stelt ook dat er duidelijk verschillen zijn in hoe groepen zich ontwikkelen of juist stagneren in hun ontwikkeling. De fases volgens de theorie van Wheelan worden uitgebreid beschreven; de oriëntatiefase, conflictfase, stabiliteitsfase, presentatiefase en beëindiging. Wheelan stelt dat het niet per definitie zo is dat als je als groep eenmaal in een fase bent beland je daar ook blijft. Door veranderingen in omstandigheden kan er sprake zijn van een ‘terugval’. Wheelan geeft ook nog een aantal concrete aandachtspunten die belangrijk zijn om tot volgroeiing of rijping te komen.

Het model van Gersick is circulair, ze stelt dat tijdens een periode van grote veranderingen een groep zich juist voorwaarts ontwikkelt. Door verandering komt er ruimte voor beweging, ontplooiing en het opzetten van nieuwe structuren. In Gersicks model kunnen groepen dus van de storming/conflictfase naar de prestatiefase en weer terug gaan.

Er wordt ook een opsomming gegeven van de fundamentele factoren die groepssamenhang beïnvloeden.

Kortom genoeg interessante theorie om te lezen in het eerste deel van het boek.


Deel 2: Doen

Dit deel bevat veel verschillende werk- en spelvormen. Hoofdstuk 2 t/m 5 bestaat uit diverse evaluatievormen, spelvormen, digie energizers en coöperatieve werkvormen. Bij elke activiteit staat het niveau, de vorm, de duur, de leeftijd en FTF/online. Je kunt ook zoeken op deze verschillende kenmerken omdat er handige opzoeklijsten in het boek zitten. Mooi om te zien dat door de thuisonderwijsperiode nu ook werkvormen voor digitaal onderwijs zijn toegevoegd. De coöperatieve werkvormen komen uit de Gouden weken 2.0.

Hoofdstuk 6 bestaat uit verschillende voorbeeldroosters. Deze zijn onderverdeeld in kleuters, onderbouw, middenbouw, bovenbouw en VO. Er zijn geen vaste richtlijnen hoe lang de zilveren weken duren. Je kijkt goed naar wat jouw groep nodig heeft.

Hoofdstuk 7 vind ik persoonlijk een echt pluspunt in het boek. Dit hoofdstuk heet ‘ Ervar(ing)en met Werken aan Wat Werkt. Dit is een methodiek van Insoo Kim Berg en Lee Shilts. Het is een oplossingsgerichte benadering om groepen weer in hun kracht te zetten. Door deze methodiek in te zetten als aanvulling op het werken met het Zilveren weken programma werk je echt gericht verder aan wat uit jouw groepsevaluaties komt. Daarbij sluit het helemaal aan bij bovengenoemde theorieën van Tuckman, Wheelan en Gersick. Bijleveld beschrijft in dit hoofdstuk de essentie van deze aanpak en hij geeft voorbeelden van schalen en gesprekken tussen leerkracht en leerling. Het duidelijke stappenplan geeft meteen handvatten om in de praktijk te gaan gebruiken.

Als bijlage zijn de competenties sociaal emotioneel leren uit Groepsplan Gedrag van Kees van Overveld toegevoegd. Een goede toevoeging vind ik.


Ik heb het boek in één ruk uitgelezen en vind het direct bruikbaar voor in de praktijk. Een boek dat naar mijn idee op iedere school aanwezig zou moeten zijn. Met de Gouden weken 2.0 en de Zilveren weken in de boekenkast kun je een heel jaar lang werken aan groepsvorming.

Trots als een pauw! een vrolijk kaartspel voor kinderen

Trots!! Op mijn eigen ontworpen kaartspel. Met verrassende vragen, leuke opdrachten en herkenbare situaties.


Trots als een pauw!

In 2017 lanceerde ik mijn eigen ontworpen kaartspel “Trots als een pauw!”  Inmiddels zijn er al veel exemplaren verkocht en wordt het op verschillende scholen en coachpraktijken gebruikt.

Trots als een pauw! is een vrolijk kaartspel voor kinderen die graag kletsen en ontdekken.

De verrassende vragen, leuke opdrachten en herkenbare situaties zetten kinderen aan het denken. Op deze manier ontstaan er mooie gesprekken en ontdek je dingen bij jezelf en de ander, die je eerder nog niet wist.

Trots als een pauw! zorgt voor een positief zelfbeeld en een prettig groepsklimaat. Maar vooral ook voor veel speelplezier!

Het kaartspel bestaat uit 50 spelkaarten die verdeeld zijn in 3 categorieën; vragenkaarten, doe-kaarten en situatiekaarten.

Door de vragenkaarten leren kinderen zichzelf en de ander beter kennen. Ze leren gevoelens herkennen, benoemen en omgaan met emoties. Daarnaast leren ze denken vanuit een groeimindset en iedereen te waarderen om wie hij/zij is. De antwoorden op de vragen zijn immers altijd goed, er is geen goed of fout.

Met de opdrachtkaarten leren kinderen complimenten geven en ontvangen, samenwerken en luisteren naar elkaar. Ze leren ook op een positieve manier naar de ander te kijken en hulp geven en hulp vragen.

De situatiekaarten schetsen situaties die kinderen in het dagelijks leven tegen kunnen komen. Ze zetten kinderen aan het denken over een ‘probleem’. Hoe zou jij hiermee omgaan? En hoe pakt een ander dit aan? Hierdoor leren kinderen van en met elkaar.

Door het spelen van Trots als een pauw! leren kinderen trots te zijn op zichzelf en de ander!


Spelsuggesties:

Het kaartspel is op verschillende manieren te gebruiken. Je kunt het klassikaal spelen, in een kleine groep of in een 1 op 1 setting.

Wanneer je klassikaal gebruik maakt van het spel kun je er bijvoorbeeld voor kiezen om een aantal vragen of situatiekaarten centraal te stellen in een kringactiviteit. Of je kiest aan het einde van de dag 1 vragenkaart die als reflectie van de dag kan dienen; waar ben jij trots op? Wat kun jij nu wel, wat je eerst nog niet kon?

In een groepje kun je het spel ook spelen door alle kaarten op een stapel te leggen en ieder kind één voor één een kaart te laten pakken van de stapel. Hier kan dan een vraag, opdracht of situatie op staan.

Wanneer ik in een 1 op 1 situatie werk met een leerling dan kies ik er ook weleens voor om vooraf een aantal kaarten uit te zoeken die we tijdens een coachsessie gaan gebruiken.

Het spel heeft geen vast einde. je bepaalt zelf de speeltijd. Er zijn ook 2 ‘paskaarten’, hiermee kan iemand ervoor kiezen om een vraag of opdracht over te slaan.


Bestellen

Wil jij graag het spel Trots als een pauw! bestellen, ga dan naar de winkelpagina.

Inhoud: 50 spelkaarten en 3 uitlegkaarten. Leeftijd: vanaf 6 jaar. Speeltijd: +20 minuten.

€15.95 (inclusief BTW), verzendkosten €3.95

Beeld & Box

Werk jij ook graag met metaforen en ben je dol op mooie foto’s? Dan is de Beeld & Box ook echt iets voor jou!

Beeld & Box

Ik ben dol op mooie foto’s en afbeeldingen en gebruik ze ook graag in mijn werkomgeving. Daarom ben ik ook enthousiast over deze mooie box van Onderwijs Maak Je Samen.

De Beeld&Box bestaat uit een stevig A6-formaat doosje met 100 prachtige beeldkaarten. Het zijn mooie, duidelijke, sprekende foto’s van hele dagelijkse dingen, dieren of locaties. Hierdoor zullen ze iedereen aanspreken, zowel leerlingen als volwassenen. Het zijn beelden die je in kunt zetten als metafoor voor een gedachte, gevoel, situatie, proces of behoefte.

Er zijn oneindig veel toepassingsmogelijkheden met de beeldkaarten. Dat maakt het gebruik ervan zo leuk en makkelijk inzetbaar. Je kunt ze gebruiken in de klas met leerlingen; in een kring of individueel gesprek. Maar ook in een teamgesprek met collega’s, een training, verandertraject of reflectiemoment zijn de kaarten heel goed bruikbaar.

Waarom zou je deze beeldkaarten gebruiken? Wat is het doel van deze Beeld&Box? Met de beeldkaarten kun je elkaar leren kennen, ze stimuleren creativiteit in denken, je kunt er lastige of gevoelige situaties beter mee bespreken, je kunt situaties met elkaar analyseren, je kunt gedachten en overtuigingen met elkaar bespreken en vergelijken en ze helpen bij het komen tot begripsvorming.

Waarom is het werken met metaforen zo fijn? Soms vinden mensen het moeilijk om hun gedachte, gevoel of behoefte onder woorden te brengen. Een metafoor kan ondersteunend zijn en helpen om beeld te geven aan deze gedachten, gevoelens of behoeften. Het zien van een beeld roept direct associaties en gedachten op. Dit kan een goede ingang voor een gesprek zijn. Metaforen maken een verbinding tussen wat mensen al door ervaring begrijpen en wat de ander bedoelt. Door een situatie te vergelijken met iets wat mensen herkennen of zich voor kunnen stellen kun je makkelijker een boodschap overbrengen. Bijvoorbeeld; ‘ik voel me alsof ik op een verlaten stuk strand sta.’

Zoals Onderwijs Maak Je Samen zelf schrijft: ‘werken met de beeldkaarten is aan te bevelen voor iedereen die de communicatie op gang wil brengen, en gedachten en processen in beeld wil krijgen’.

Spelsuggesties

Naast de 100 beeldkaarten zijn er aan de Beeld&Box enkele spelsuggesties toegevoegd. Dit is een mooie meerwaarde vind ik.

De spelsuggesties die gegeven worden kun je makkelijk en snel inzetten. Ze zijn bedoeld om je op weg te helpen en ideeën te geven want er zijn natuurlijk oneindig veel mogelijkheden om de beeldkaarten te gebruiken voor jouw eigen doel of context. De spelsuggesties zijn geschreven vanuit het gebruik in een groep maar je kunt ze net zo makkelijk ombuigen naar een individuele setting.

Een voorbeeld van een spelsuggestie om elkaar beter te leren kennen is de volgende; leg een groot aantal beeldkaarten in de kring. Laat iedere leerling een kaart kiezen die het beste bij hem/haar past. Laat de leerlingen daarna om de beurt vertellen waarom ze voor deze kaart hebben gekozen.

Of een voorbeeld van een spelsuggestie voor tijdens de reflectie; laat alle leerlingen of leerkrachten twee beeldkaarten kiezen. Eén kaart voor de inspanning (of betrokkenheid) tijdens het proces en één kaart voor het resultaat/eindproces. Daarna wisselt iedereen de beelden van inspanning (of betrokkenheid) en resultaat met elkaar uit en gaan dan samen op zoek naar overeenkomsten en verschillen, zowel persoonlijk als voor de hele groep.

Op de website van Onderwijs Maak Je Samen zijn ook nog een aantal spelsuggesties te downloaden als; welk beeld past bij deze dag? Of neem een beeld voor de situatie nu en een beeld voor de situatie straks.

Ik vind de Beeld & Box echt een musthave voor iedere school. De beelden zijn prachtig, het is makkelijk inzetbaar en je kunt het gebruiken voor veel situaties.

Bestellen:

Je bestelt deze mooie Beeld&Box in de webwinkel van Onderwijs Maak je Samen voor €24,95.

Deze blog is geschreven in samenwerking met Onderwijs Maak Je Samen

SEL; sociaal emotioneel leren als basis

“Ontwikkeling op rekenen, taal en lezen is zeer belangrijk, maar niet zonder sociaal-emotioneel leren. Het zijn twee kanten van dezelfde medaille” (SEL, 2017)

Sociaal emotioneel leren als basis

SEL; sociaal emotioneel leren

Dr. Kees van Overveld is auteur van het boek SEL; sociaal emotioneel leren als basis. Hij is gedragsdeskundige en heeft jarenlange ervaring in het onderwijs. Hij heeft een brede expertise op pedagogisch klimaat, sociaal emotioneel leren, pesten, gedragsproblemen, agressie en geweld.

Met dit boek laat Kees van Overveld zien dat het belangrijk is dat scholen zich naast het schoolse leren meer bezig houden met het sociaal-emotioneel leren. In het boek vertelt hij wat SEL is, welke competenties erbij horen en hoe je hier als school mee aan de slag kunt. SEL werkt preventief. Wanneer je dit op een goede manier inzet, helpt het mee aan een positieve en veilige sfeer binnen de school.

Wat is SEL?

SEL; sociaal emotioneel leren

In deel 1 van het boek beschrijft van Overveld wat sociaal emotioneel leren is. Het is iets anders dan de sociaal emotionele ontwikkeling. SEL is het proces wat de sociaal emotionele ontwikkeling ondersteunt.

“Sociaal emotioneel leren is het proces waarbij leerlingen noodzakelijke kennis, attitude en vaardigheden verwerven en toepassen, om beter te worden in het omgaan met zichzelf en de ander” (SEL, 2017).

Het aanleren van SEL competenties kan bijdragen aan het welbevinden van kinderen en ondersteunend zijn bij een veilig leer- en leefklimaat in de school. De SEL competenties worden onder verdeeld in ; de IK-competenties, de JIJ-competenties en de WIJ-competenties.

De vijf SEL competenties

SEL; sociaal emotioneel leren

In het tweede deel van het boek worden de vijf SEL competenties uitgebreid besproken.

De IK-competenties hebben betrekking op ‘besef van zichzelf‘ en ‘zelfmanagement‘. Dit zijn intrapersoonlijke competenties en horen bij het stuk emotioneel in sociaal emotioneel leren. Deze competenties gaan over signalen van ons lichaam herkennen, taal gebruiken om emoties te controleren en strategieën inzetten om beter om te gaan met heftige emoties.

De JIJ-competenties hebben betrekking op ‘besef hebben van de ander’ en ‘relaties kunnen hanteren’. Dit zijn interpersoonlijke competenties en horen bij het stuk sociaal in sociaal emotioneel leren. Pas als je snapt hoe je zelf functioneert, kun je oog hebben voor een ander. Deze competenties gaan over empathie, lichaamstaal en sociale vaardigheden.

De WIJ-competenties zijn gericht op ‘keuzes maken’. Hier komen de IK-competenties en de JIJ-competenties eigenlijk samen. Hoe maak je iedere dag, in iedere situatie de juiste keuze die goed is voor jezelf en de ander. Waarom doe je wat doet? Hier komen de waarden en normen aan de orde.

Elke competentie wordt volgens eenzelfde opzet beschreven. Eerst wordt benoemd wat deze competentie inhoudt, daarna worden er voorbeelden uit de praktijk gegeven. Bij de praktijkvoorbeelden wordt er een voorbeeld gegeven van een kind dat geen moeite heeft met deze competentie en een kind dat wel moeite heeft met deze competentie. Dan volgt het gedrag wat past bij deze competentie en als laatste is er een stuk theoretische verdieping. Ook volgen er nog voorbeeldactiviteiten. Het is een fijne opzet, leest prettig en het is verhelderend.

In het boek wordt ook de historie van SEL beschreven.

TIEN redenen om te kiezen voor SEL

Daarnaast worden er TIEN redenen genoemd waarom een school voor SEL zou moeten kiezen. In het boek worden onderstaande redenen uitgebreid toegelicht. Het zijn duidelijke redenen om met SEL aan de slag te gaan.

  • SEL draagt bij aan de totaalvorming van kinderen.
  • Het is van invloed op het welzijn.
  • SEL zorgt voor minder probleemgedrag.
  • Het zorgt voor betere leerresultaten.
  • SEL verlegt de aandacht van curatie naar preventie.
  • Het zorgt voor een inclusieve klas.
  • SEL heeft een economische waarde.
  • Het verbindt school met de ouders.
  • SEL en leraren vormen een goede combinatie.
  • Het zorgt voor resultaat.

De school en sociaal emotioneel leren

SEL; sociaal emotioneel leren

In het derde deel van het boek beschrijft van Overveld vooral waar een school zich op kan richten bij het aanschaffen van een programma voor SEL. Het gaat over de voorbereiding, de implementatie en de verankering van het programma binnen de school. Er worden verschillende programma’s benoemd.

Als laatste heeft het boek ook nog een aantal hele fijne bijlagen voor wanneer je als school aan de slag wil met sociaal emotioneel leren. Zo zijn er de SEL-leerlijnen, beoordelingscriteria voor SEL programma’s en een minicursus voor het team.

SEL bestellen?

Ik vind het een fijn boek om te lezen. Het is overzichtelijk opgebouwd, direct wordt duidelijk wat SEL is en je kunt er in de praktijk meteen mee aan de slag. Het boek is prettig geschreven en leest daardoor makkelijk weg. Wat mij betreft zou dit boek op iedere school aanwezig moeten zijn als je aan de slag wil met sociaal emotioneel leren. Ik vind het een aanrader!

Wil jij het boek bestellen? Kijk dan op Uitgeverij Pica.

Deze blog is geschreven in samenwerking met Uitgeverij Pica.

Buitenspeelkaarten; samen spelen!

‘Buitenspeelkaarten; de beste spelsuggesties voor op het plein’

Samen buiten spelen!

Hebben de kinderen op jouw schoolplein voldoende mogelijkheden en materialen om mee te spelen? Bedenken de kinderen elke dag zelf wat ze gaan doen? Of hebben ze soms suggesties van jou als juf of meester nodig? Enige tijd geleden ontving ik de buitenspeelkaarten van Onderwijs maak je samen! Een aanrader voor iedere school.

Deze praktische speelkaarten zijn in te zetten op ieder schoolplein om het samenspel en speelplezier te vergroten. Hiermee kun je het buitenspelen nog leuker maken!

De buitenspeelkaarten

De speelkaarten zijn ontworpen voor groep 1 t/m 8. Ze bieden inspiratie voor op het schoolplein en geven kinderen spelsuggesties waar ze zelfstandig mee aan de slag kunnen. In kleine of grotere groepjes. Het doel van de buitenspeelkaarten is; inspiratie, ontmoeting en regulering!
Kinderen van verschillende klassen kunnen samen een spel spelen, zij bekijken samen hoe het nieuwe spel werkt en gebruiken de kaart zelfstandig.

De kaarten zitten in een mooie stevige doos en hebben ongeveer het formaat van een A5. Het zijn mooie kleurrijke kaarten met op de voor- en achterkant een spel. Daarnaast zijn ze voorzien van sprekende foto’s en hebben een geplastificeerde laag zodat ze ook goed buiten te gebruiken zijn.

Er zijn vier verschillende soorten kaarten. De kleur van de kaart en het symbool geeft de activiteit aan. Op de blauwe kaarten staan activiteiten met een bal. De rode kaarten zijn de speelkaarten met materialen als stoepkrijt, springtouw of frisbee. Op de gele kaarten staan activiteiten die gespeeld kunnen worden zonder materiaal, zoals tikkertje. Daarnaast zijn er een 8-tal paarse kaarten met spelsuggesties voor groep 1-2. Kortom er is genoeg variatie voor de hele school.

Op iedere kaart staat duidelijk beschreven wat je nodig hebt en hoe het spelverloop gaat. Soms worden er ook suggesties gegeven om het spel makkelijker of moeilijker te maken.

Inzet op het schoolplein

De buitenspeelkaarten zijn makkelijk en direct inzetbaar op iedere school en op ieder schoolplein. Als leerkracht kun je er bijvoorbeeld voor kiezen om een spel van de week aan te bieden. Hierbij bespreek je het spel in de klas en evalueer je met de kinderen hoe het spelverloop gaat.

Wanneer je als team het buitenspelen eens onder de loep wil nemen of een impuls wil geven kun je er ook voor kiezen om een aantal speelkaarten centraal te stellen voor de hele school. Deze zou je dan bijvoorbeeld ook zichtbaar op het schoolplein ergens op kunnen hangen nadat ze besproken zijn in iedere klas. Op mijn school hebben we bijvoorbeeld een buitenspeelhok met spelmateriaal wat elke pauze wordt gebruikt. Hier zouden deze kaarten ook een mooie plek kunnen krijgen. Daarnaast lijkt het mij dan fijn dat degene die surveilleert op de hoogte is van het spel van de week en eventueel een stukje begeleiding kan bieden in het begin.

Buitenspeelkaarten bestellen?

De buitenspeelkaarten zijn voor €24,95 te bestellen via Onderwijs maak je samen! https://shop.onderwijsmaakjesamen.nl/buitenspeelkaarten.html

Deze blog is geschreven in samenwerking met Onderwijs maak je samen!

Themabundel Ik kan het zelf! over executieve functies

Executieve functies, je hoort er veel over. Executieve functies zijn vaardigheden die je nodig hebt op school, op je werk en in je persoonlijke leven. Maar waarom heb je deze functies nodig en hoe ontwikkelen deze zich?

Themabundel Ik kan het zelf!

De afgelopen maanden lag mijn focus voor allesovergedrag op executieve functies. Ik heb veel theorie gelezen, verschillende materialen bekeken en hard gewerkt aan deze uitgebreide themabundel. Er zijn heel veel uren werk in gaan zitten. Trots ben ik dan ook op het eindresultaat!

De themabundel Ik kan het zelf! is de basisbundel. Om de leerlingen in jouw groep goed te kunnen helpen bij de ontwikkeling van de executieve functies is het belangrijk om te weten wat elke functie inhoudt. Hierover is veel interessante literatuur geschreven. In deze themabundel vind je een beknopt stukje theorie om je kennis te vergroten en daarnaast vooral veel praktische materialen. Elke executieve functie heeft een eigen hulpkaart met daarop de betekenis, wat je ziet in de klas en 22 tips voor de juf of meester. De tips zijn direct toe te passen in jouw praktijk. Daarnaast zijn er verschillende materialen per executieve functie toegevoegd. De materialen in deze themabundel kunnen een bijdrage leveren aan de zelfsturing van jouw leerlingen.

De themabundel is bruikbaar vanaf groep 4, wanneer de kinderen voldoende kunnen lezen. Niet alle materialen zijn geschikt voor iedere leeftijd.

De themabundel is zeer uitgebreid en bestaat uit maar liefst 142 pagina’s. De opbouw per executieve functie is steeds hetzelfde; een hulpkaart, een reflectieblad over de eigen vaardigheden en verschillende extra materialen. Alles is in dezelfde stijl en lay-out vormgegeven.

Kijk voor meer informatie en een kleine impressie van de inhoud in de webshop: https://www.allesovergedrag.nl/product/themabundel-ik-kan-het-zelf-download/

Themabundel Ik kan het zelf! EXTRA

Naast de ‘basis’ themabundel heb ik ook een EXTRA themabundel geschreven. Mijn hoofd zat vol met ideeën en deze wilde ik ook graag op papier zetten.

In deze mini-themabundel zitten de volgende extra materialen die bruikbaar zijn bij het werken aan executieve functies;

  • 96 vragenkaartjes voor interessante gesprekken
  • Het bordspel met vragen over executieve functies
  • Ik-cirkels per executieve functie
  • Weektaak bladen voor onder-, midden-, en bovenbouw

Kijk voor meer informatie en een kleine impressie van de inhoud in de webshop:https://www.allesovergedrag.nl/product/themabundel-ik-kan-het-zelf-extra-download/

Hulpkaarten bij gesprekken

Met deze kaarten kun je samen inzichtelijk maken wat er al goed gaat en wat er beter kan.


Hulpkaarten bij gesprekken

Met de start van het nieuwe schooljaar vinden er op veel scholen de kindgesprekken plaats. De leerkracht gaat met de leerlingen in gesprek over waar de leerling goed in is, wat hij wil leren, wat er nog kan verbeteren enz. Op sommige scholen vindt daarnaast ook een ouder-kind gesprek plaats. LerenLerenSchiedam heeft voor het voeren van gesprekken deze praktische hulpkaarten ontworpen. De dames van LerenLerenSchiedam kende ik al van de gesprekskaarten executieve functies waar ik eerder over mocht schrijven. Deze kaarten zijn prima bij elkaar te gebruiken.

De hulpkaarten bij gesprekken zitten in een mooi formaat doosje met de polkadots zoals we van LerenLerenSchiedam gewend zijn. De set bestaat uit een handleiding en 78 kaarten met een afbeelding die ondersteunend zijn bij een gesprek.  De hulpkaarten kunnen zowel voor individuele gesprekken als voor groepsgesprekken worden ingezet. Ze zijn geschikt voor het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs.

De handleiding is beknopt, duidelijk en overzichtelijk. Hierin staat beschreven hoe je de hulpkaarten kunt inzetten. Je kunt de leerling zelf kaarten laten kiezen waarover hij wil praten  of je kiest als begeleider de onderwerpen die je wil bespreken. In de handleiding vind je naast de uitleg van alle kaarten ook een toegangscode tot het besloten gedeelte op de website. Hier vind je extra werkmateriaal.


De kaarten

Er zijn verschillende soorten kaarten. De kaarten zijn stevig, hebben een handzaam formaat en zijn ook goed te zien in een kring wanneer je met een grotere groep in gesprek gaat. Hieronder een korte toelichting over de verschillende kaarten:

  • De tijdsbesefkaarten; er zijn kaarten met de dagen v.d. week, klokken en ochtend-middag-avond.  Deze kaarten gebruik je om inzicht te krijgen in tijd. En overzicht te krijgen over wat er wanneer gedaan moet worden. Hoe lang heb je nodig voor een taak? Wanneer ga je hieraan werken? 
  • De emotiekaarten; er zijn emotiekaarten, smileys en weerberichtkaarten.  Deze kaarten zet je in om emoties visueel en bespreekbaar te maken. Met de smileys kan de leerling aangeven hoe hij een situatie ervaart of hoe hij een vaardigheid beheerst. Door emoties aan het weerbericht te koppelen help je de leerling om deze te herkennen en ook bespreekbaar te maken.
  • De gedragskaarten; er zijn kaarten over oorzaak-gevolg, stop-denk-doe, het g-schema, time-out en schaalkaarten. Al deze kaarten helpen om het gedrag en handelen inzichtelijk te maken. Ze helpen om gedachten en gevoelens te onderzoeken, gebeurtenissen bespreekbaar te maken en zelfsturing te vergroten.
  • De stappenplankaarten; met de wat-hoe-wanneer-waar-wie kaarten maak je een afspraak duidelijk. Met de stappenplankaarten kan de leerling zelfstandig aan een taak werken en wordt visueel wat hij moet doen in welke volgorde. Dit biedt structuur en duidelijkheid.
  • De kwaliteitkaarten zijn er om inzicht te krijgen in je sterke en minder sterke kanten.
  • De seizoen en feestdagenkaarten; met deze kaarten krijgt de leerling inzicht in de structuur van seizoenen en feestdagen en op welke manier deze van invloed kunnen zijn op je gevoel of taak. Wat kun je doen als je de sinterklaasviering spannend vindt? Bespreek dit samen.
  • De executieve functie kaarten; met deze kaarten kun je de executieve functies visualiseren en koppelen aan de andere kaarten.

In de handleiding wordt bij elke kaart een suggestie gegeven hoe je deze kaart kunt inzetten.


Ik vind de hulpkaarten een hele prettige ondersteuning in een gesprek met leerlingen. Ik gebruik zelf graag iets van materiaal of kaartjes ter visuele ondersteuning. Ik ervaar dat het gesprek daardoor vaak soepeler verloopt en de leerlingen zijn meer betrokken. Deze hulpkaarten zijn een hele goede aanvulling.

Wil je meer lezen over de hulpkaarten bij gesprekken, bestellen of andere materialen bekijken, kijk dan op de website van LerenLerenSchiedam.

Deze blog is mede mogelijk gemaakt door LerenLerenSchiedam.

Mindset gesprekskaarten; positief denken en leren

“leer positiever denken en leer meer!”


Mindset gesprekskaarten

De spreuk hierboven staat met grote letters op de voorkant van het doosje Mindset gesprekskaarten en maakte mij meteen nieuwsgierig naar deze mooie kaartenset.

Het doosje is mooi vormgegeven met leuke frisse kleuren en vrolijke illustraties. Dit geldt ook voor de kaarten die in het doosje zitten. Ze zien er allemaal even prachtig en vrolijk uit, zijn mooi van formaat, stevig en zullen kinderen zeker aanspreken.


Wat is nu mindset?

Mindset is een denk- en gedragspatroon. Je hebt twee verschillende soorten mindset; de fixed mindset, dit is de vaste mindset waarbij je ervan overtuigd bent dat talent en intelligentie een vaststaand iets is. Daarnaast heb je de growth mindset, dit is de groeimindset waarbij jij je ervan bewust bent dat je jezelf kunt ontwikkelen en dat je kunt groeien.

Met een vaste mindset kom je vaak niet verder en zul je weinig nieuwe dingen leren. Met een groeimindset sta je open voor nieuwe uitdagingen, durf je fouten te maken, ben je aan het leren en maak je de kans op zelfontplooiing groter.


De gesprekskaarten

De gesprekskaarten zijn gemaakt voor kinderen in het basisonderwijs. Met deze kaarten kunnen de leerlingen onder begeleiding aan de slag om actief aan een groeimindset te werken.

De set gesprekskaarten bestaat uit 44 kaarten opgedeeld in 3 categorieën. Er zijn blauwe kaarten, dit zijn de psycho-educatiekaarten. Deze kaarten geven uitleg over het leren en mindset.  Daarnaast heb je de groene kaarten, dit zijn de helpende gedachten kaarten. Deze kaarten vertellen het verschil tussen helpende en niet-helpende gedachten. Ook staan op deze kaarten voorbeelden van situaties. Als laatste zijn er de rode kaarten, hiervan zijn er het meeste en dit zijn de ‘aan de slag met je groeimindset’ kaarten.

De gesprekskaarten zijn gebaseerd op de mindsettheorie en de cognitieve gedragstherapie; denken, voelen en doen hangen met elkaar samen. Wanneer jij denkt dat je iets niet kunt, zul je angstige gevoelens krijgen en de taak ook niet uitvoeren. Wanneer jij jouw gedachten kunt ombuigen zullen jouw gevoelens ook anders zijn en zul je eerder aan een taak beginnen.

De rol van jou als begeleider is belangrijk bij het werken met de gesprekskaarten. Hiermee staat of valt het gesprek. Jij bent er om het denkproces te begeleiden en gericht door te vragen. Ook help jij de leerlingen om negatieve gedachten om te buigen naar positieve gedachten. Deze kaartjes zijn een prettig hulpmiddel om met leerlingen in gesprek te gaan.


Start van het gesprek

Je start het gesprek met 1 leerling of een klein groepje leerlingen. De tijdsduur is afhankelijk van het aantal leerlingen en de mate waarin de begeleider het denkproces moet begeleiden. Je begint met de blauwe kaarten; de kaarten over het leren en uitleg over de mindset. Op de kaarten staat een korte stukje theorie gevolgd door één of meerdere vragen. Leuk! Hierdoor zet je de leerlingen meteen aan het denken.

Na de blauwe kaarten volgen de groene kaarten; de kaarten over de gedachten. Ook bij deze kaarten zit een stukje theorie meteen gekoppeld aan een aantal vragen. Heb jij wel eens een niet-helpende gedacht gehad? Of had jij laatst een opdracht die niet in één keer lukte? Ben ik wel aardig voor mezelf? Op deze kaartjes staan ook situaties waar de leerlingen een helpende en niet-helpende gedachte bij gaan bedenken.

Hierna ga je verder de diepte in met de rode kaarten; aan de slag met de groeimindset. Deze gesprekskaarten gaan over; hulp geven en vragen, doorzetten, fouten maken, comfortzone, ademhaling, positieve gedachten. De uitleg op de kaarten is beknopt en duidelijk. De vragen zetten de leerlingen aan het denken. Je kunt zoveel kaarten kiezen voor een gesprek als je nodig vindt.


Ik vind de kaarten echt de moeite waard om op iedere school te gebruiken. Ze zijn praktisch, makkelijk in te zetten, spreken leerlingen aan en zorgen voor hele mooie gesprekken en inzichten. Een aanrader!

Deze blog is mede mogelijk gemaakt door Uitgeverij Pica.

 

Leergeluk; inzicht in je brein maakt leren fijn!

“Inzicht in je brein maakt leren fijn! Iedereen heeft recht op leergeluk!”

De Breinschool

Bovenstaande quotes komen uit het boek “Leergeluk” van de Breinschool. Onlangs kreeg ik dit boek opgestuurd en mag ik hier een review over schrijven.

De Breinschool is opgericht door Marloes Aarsman en Heidi van der Westerlaken. Beide van oorsprong ervaren leerkrachten basisonderwijs met de specialisatie voor onderwijs aan meer- en hoogbegaafde leerlingen en talentbegeleiding. Heidi kende ik al van het boek “Speel je vaardig” een praktisch boek voor iedereen die spellen wil gebruiken om gedrags- en denkvaardigheden (executieve functies) te ontwikkelen. https://www.allesovergedrag.nl/2018/02/12/speel-vaardig-executieve-functies-ontwikkelen-spellen/

De Breinschool zegt dat alle kinderen recht hebben op leergeluk. Leergeluk is iets wat je zelf kunt creëren waardoor het leren leuker en makkelijker wordt. Leergeluk begint bij de kern; je brein.  Als je weet hoe je brein werkt kun je hier goed gebruik van maken.  De Breinschool werkt vanuit de breinschool-cirkel: ik weet, ik wil en ik doe.  Kinderen en ook wij volwassenen kunnen ons eigen leergeluk creëren door breinkennis, aandacht en wilskracht.

Werkboek leergeluk

Het werkboek leergeluk is geschreven voor kinderen, maar ook voor volwassenen is dit boek leuk om te lezen. Het boek is opgebouwd uit tien hoofdstukken. Kinderen leren dat je zelf leergeluk kunt creëren. Je brein is maakbaar en vaardigheden kun je veranderen. De vaste mindset en groeimindset komen aan bod in dit boek. Fouten maken moet! “maak je nooit fouten, dan ben je iets aan het doen dat te makkelijk voor je is”. Prachtige quote!!

Elk hoofdstuk heeft dezelfde opbouw vanuit de breincirkel; ik weet (wat gebeurt er in mijn brein), ik wil (werken met wilskracht en aandacht) en ik doe ( leren leren). Ook de leerdoelen en de benodigdheden staan vermeld. De theorie is duidelijk en begrijpelijk voor kinderen geschreven.  De afbeeldingen zorgen voor de juiste ondersteuning. Het is belangrijk  voor kinderen om te weten hoe hun brein werkt en hoe ze het leren kunnen beïnvloeden. Daarvoor worden er praktische tips gegeven. De weetjes, een Breinweizz,  in elk hoofdstuk vind ik een erg leuke toevoeging.

Kinderen in de bovenbouw zouden zelfstandig met dit boek aan de slag kunnen. Uitleg en feedback van de leerkracht of ouder is wel belangrijk.

Er is veel aandacht voor het leerproces, de opdrachten zijn leerzaam, leuk en haalbaar. Er worden tips gegeven over; bewegen, gewoontes,  de leerflow en mindmappen. Er is voldoende ruimte in het boek voor eigen aantekeningen. De vormgeving van het boek is overzichtelijk, kleurrijk en duidelijk. Het boek straalt plezier en leergeluk uit.

Kinderen leren in dit boek over het richten van aandacht, over wilskracht, over het belang van pauzes nemen, over strategieën om te onthouden, over de leerkuil, over gewoontes en waarom deze belangrijk zijn.

Ik vind het werkboek een echte aanrader voor kinderen en leerkrachten. Het is leerzaam, uitdagend, praktisch en leuk!! Je kunt het werkboek aanschaffen voor €19,95 via de website van de Breinschool .

Executieve functies, een praktische handreiking

Executieve functies; vaardigheden die je nodig hebt om je gedrag uit te voeren.


Executieve functies, een praktische handreiking

Onlangs kwam ik in contact met Lisette van Diggelen, een lezer van mijn blog. Zij schreef samen met Marjolijn Boer een praktische handreiking over executieve functies. Bij de handreiking zitten veel bijlages. Daarnaast is er een compacte waaier voor op je bureau. Ik mocht deze handreiking en waaier lezen en een leuke winactie voor mijn lezers aanbieden. Deze vind je onderaan de blog, maar eerst meer over de materialen.

Lisette en Marjolijn hebben deze handreiking ontwikkeld vanuit hun opleiding specialist meer- en hoogbegaafdheid. De handreiking is eigenlijk een verdieping op de waaier, deze is geschreven om kinderen te begeleiden op weg naar hun groei in executieve functies.

De handreiking start met een beknopte uitleg over executieve functies, wat zijn dit nu eigenlijk en waarom heb je deze nodig. Er wordt ook de koppeling gemaakt met hoogbegaafden, dit past bij het doel van de auteurs.

Hierna vind je van 11 executieve functies een uitgebreide uitlegkaart. Op deze uitlegkaart vind je veel informatie; de uitleg van de executieve functie, het doel en wat je hier in het dagelijks leven van ziet. Het doel wordt voor de leerling nog concreter gemaakt in subdoelen. Zo kun je gericht aan een kleine deelvaardigheid werken. Maar ook het leerkrachtgedrag wordt beschreven; wat kun je als leerkracht nu in de klas doen. Ook staat er een lijstje met activiteiten en spellen op elke kaart. Zo kun je snel zien aan welke executieve functies je werkt met een bepaald spel. Handig als je voor school materialen voor de kieskast wil aanschaffen.

Lisette en Marjolijn hebben elke executieve functie ook een concrete eenvoudige afbeelding gegeven. Deze worden ook gebruikt op de posters voor in de klas. Mooi dat het zo visueel gemaakt wordt.

Bijlagekatern executieve functies

Bij de handreiking zit een uitgebreide bijlagekatern. In deze katern vind je vooral veel praktische formulieren die je kunt gebruiken voor in de klas of praktijk.

Zo vind je er bijvoorbeeld de groeikaarten per executieve functie. Op deze groeikaart kunnen de kinderen hun persoonlijke groei aangeven. Bovenaan staat het doel en hoe je dit in het dagelijks leven terug kunt zien. Daarna kunnen de kinderen op een soort thermometer aangeven waar ze staan. Ook is er een groeiweb, hierin kunnen de kinderen alle executieve functies aangeven. Dit geeft een mooi overzicht.

In de bijlage zitten ook formulieren om een persoonlijk handelingsplan op te stellen voor een kind. Dit kun je ook samen met het kind invullen. En natuurlijk is het GGGGG model toegevoegd.

Wat ik ook mooi vind is dat elke executieve functies op een posterformaat A4 is vormgegeven. Deze kun je ophangen in de klas.  Daarnaast zijn er kleine tafelkaartjes voor de kinderen. Zo maak je het visueel voor kinderen en hebben ze een extra geheugensteuntje op hun eigen tafel.

Praktisch is ook de verwijzing naar alle materialen die je bij deze handreiking kunt gebruiken.

Je kunt de materialen bestellen via de Facebookpagina executieve functies (met de honingraten, zie afbeelding op het product) of stuur een mailtje naar iederzijntalent@gmail.com. Je koopt het totaalpakket voor €68.

Winactie waaier executieve functies

De waaier executieve functies is een onderdeel van de praktische handreiking. Dit is eigenlijk het basisproduct, hier kun je direct mee aan de slag. In deze waaier vind je 11 executieve functies beknopt uitgelegd; het doel, wat zie je in het dagelijks leven, leerkracht gedrag, wat kun je doen in de klas en welke activiteiten kun je doen om deze executieve functies te versterken.

Deze waaier is handig voor op ieder bureau van leerkracht of coach. En ik mag er twee verloten. Wat moet je hiervoor doen?  Laat een reactie achter op onze Facebookpagina en like de Facebookpagina van executieve functies (met de honingraten, zie afbeelding op het product). Donderdag 21 februari maken we de winnaars bekend.